Dünya Sağlık Örgütü virüs hakkında merak edilen soruları yanıtladı, vakaların artacağı uyarısı yaptı.
Maymun çiçeği virüsünün 12 ülkede 80 kişide tespit edilmesinin ardından bir açıklama yapan Dünya Sağlık Örgütü (WHO) “Tespit çalışmaları arttıkça vaka sayısının da artmasını bekliyoruz” dedi.
Maymun çiçeği belirtileri neler?
Belirtiler arasında ateş, yoğun baş ağrısı, kas ağrıları, sırt ağrısı, yorgunluk, lenf bezi şişkinliği, deride döküntü ve lezyon yer alıyor. Döküntü genellikle ateşten 1-3 gün sonra başlıyor. Lezyonlar düz veya şişkin olabiliyor, işi saydam veya sarımsı bir sıvıyla dolabiliyor ve ardından genellikle çatlayıp, kuruyup düşüyorlar.
Vücuttaki lezyon sayısı birkaç adetten binlerceye kadar değişebiliyor. Döküntü genellikle yüz, avuç ve ayaklarda yoğunlaşırken gövdede daha az görülüyor.
Ağız, cinsel organlar ve gözlerde de ortaya çıkıyorlar. Bu semptomlar 2-4 hafta sürdükten sonra genellikle kendiliğinden geçiyor. Fakat semptomlar ortaya çıktığında kendiliğinden geçmesini beklemek yerine doktora başvurmak tavsiye ediliyor. Maymun çiçeği geçirenlerle yakın temaslı olanların da sağlık birimlerine haber vermesi tavsiye ediliyor.
Maymun çiçeği öldürücü mü?
Çoğu vakada semptomlar kendiliğinden geçse de virüs bazı kişiler için ölümcül yolabiliyor. Yeni doğan bebekler ve bağışıklık sistemi zayıf kişiler için bu virüs daha fazla tehdit oluşturuyor. Ağır vakalarda deri enfeksiyonu, zatürre ve körlüğe kadar ilerleyebilen göz enfeksiyonları görülebiliyor. Vakaların en sık görüldüğü Afrika ülkelerinde ölüm oranı yüzde 3 ile 6 arasında değişiyor. Fakat bu ülkelerdeki virüs tespit sistemlerinin kısıtlı olması nedeniyle hafif vakaların tespit edilmemiş olma ihtimali de yüksek. Bu nedenle gerçek ölüm oranı bundan daha düşük de olabilir.
Maymun çiçeği virüsü insandan insana nasıl geçiyor?
Virüsü taşıyan insanlar semptom gösterdikleri dönemde bulaştırıcı oluyor. Bu genellikle virüse maruz kaldıktan sonraki 2-4 haftalık süreçte oluyor. Özellikle döküntü bölgeleri, vücut sıvıları ve yaralar bulaştırıcı olabiliyor. Virüsü taşıyan kişilerin kullandığı kıyafetler, havlular, nevresim takımları ve çatal-bıçaklar da virüsü bulaştırabiliyor. Ağızdaki lezyon ve yaralar da bulaştırıcı olduğu için tükürük yoluyla bulaşma ihtimali de var. Bu yüzden maymun çiçeği virüsü taşıyan kişilerle yakın temasta olanlar, özellikle de aynı evde yaşayanlar, seks partnerleri ve sağlık çalışanları daha yüksek risk grubunu oluşturuyor. Virüs hamilelik döneminde plasentadan bebeğe de geçebiliyor. Semptom göstermeyen hastaların bulaştırıcı olup olmadığı ise kesin değil.
Maymun çiçeği virüsünden nasıl korunulur?
Korunmanın en etkili yolu, virüsü taşıdığından şüphelenilen kişilerle fiziksel teması azaltmak. Sağlık çalışanları ve virüsü taşıyanlarla birlikte yaşayanların lezyonlarla doğrudan temas etmemesi ve maske takması, virüsü taşıyanların yaralarının üzerine kapatması, kendilerini izole etmesi ve maske takması tavsiye ediliyor. Fiziksel temasın gerekli olduğu anlarda ise tek kullanımlık eldivenlerin giyilmesi bulaşım riskini azaltıyor. Aynı evde yaşayanların yüzeyleri, kıyafetleri ve mutfak eşyalarını düzenli olarak temizlemesi gerekiyor.
Maymun çiçeğinin tedavisi var mı?
Döküntü ve kaşıntıların mümkünse kendiliğinden kurumasını beklemek, değilse üzerini nemli tutmak da tavsiye ediliyor. Göz ve ağızdaki yaralarla temas etmemek de önemli. Çiçek virüsüne karşı geliştirilen antiviral ilaç tecovirimat (TPOXX adıyla da biliniyor) Ocak 2022’de maymun çiçeğine karşı da kullanım onayı aldı.
Virüsün adı neden maymun çiçeği?
Virüs ilk olarak 1958’de bilimsel araştırmalarda kullanılan bir maymun kolonisinde tespit edildiği için bu ismi aldı. İnsanlardaki ilk virüs ise 1970’de görüldü.
Kaynak:BBC
Yorum Yap